چکيده
پولشويي پديدهاي است که به عنوان جرمي سازمان يافته و فراملي در دهههاي اخير در اسناد و برنامههاي بينالمللي به دنيا معرفي شده است. اين جرم يک جرم ثانويه است که به دنبال جرايم مقدمي که منافع مالي و مادي توليد ميکنند، ارتکاب مييابد و به معناي مخفي کردن آگاهانه ماهيت و منشا نامشروع اموال حاصل از ارتکاب اين جرايم است به نحوي که اين اموال ظاهري قانوني به خود گرفته وپاک و مشروع جلوه داده شوند.
تفکر جرمانگاري اين پديده به دنبال گسترش جرايم سازمان يافته در دنيا مطرح شد و هدف اين بود که با کوتاه کردن دست جنايتکاران از عوايد مجرمانهشان، انگيزه ارتکاب جرم در آنها از بين برود و به اين ترتيب با مبارزه با پولشويي به مبارزه با جرايم سازمان يافته پرداخت. علاوه بر آن ميزان بالاي پولشويي در جهان، خصوصيات سازمان يافتگي و فراملي بودن و بدون بزه ديده بودن اين جرم، خسارات و زيانهاي اقتصادي، اجتماعي و سياسي آن و ارتباط تنگاتنگ آن با جرايم ديگر ضرورت جرمانگاري اين پديده را در دنيا و همچنين ايران بيشتر کرده است و به همين جهت نيز در ايران لايحهاي در خصوص مبارزه با پولشويي به تصويب رسيد که هنوز مراحل نهايي قانون گذاري را طي نکرده است.
اسناد بين المللي و منطقهاي متعددي در خصوص پولشويي به تصويب رسيده است که برخي از مهمترين آنها عبارتند از کنوانسيون وين 1988، کنوانسيون شوراي اروپا 1990، دستورالعمل اروپايي 1991، توصيههاي چهلگانه «فاتف» در سال 1990 و اصلاحيههاي آنها در سال 1996 و 2000، کنوانسيون پالرمو در سال 2000 و کنوانسيون مبارزه با فساد مالي سال 2003. اين اسناد راهکارهاي مختلفي را براي مبارزه با پولشويي ارائه دادهاند که به 4 قسمت راهکارهاي تقنيني، راهکارهاي اجرايي و اداري، راهکارهاي پيشگيرانه و راهکارهاي قضايي قابل تقسيم هستند.
هدف از اين راهکارها اين است که تا جايي که ممکن است عرصه بر پولشويان تنگ شود و هزينه عمليات پولشويي براي آنها بالا رود تا ارتکاب جرم براي آنها بيفايده شده و در نتيجه آنها را از ارتکاب جرم باز دارد.
فهرست مطالب
مقدمه
بخش اول:بررسي حقوقي وجرم شناختي پولشويي
فصل اول :بررسي حقوقي پولشويي
مبحث اول: مفهوم و تعريف
مبحث : دوم : تاريخچه
مبحث سوم : عناصر تشكيل دهنده جرم
گفتار اول : عنصر قانوني
گفتار دوم : عنصر مادي
بند اول : شرايط مقدماتي
1. ضرورت وجود جرم قبلي
2. خصوصيات مال حاصل از ارتكاب جرم
3. خصوصيات مرتكب جرم
بند دوم: عمل مرتكب
بند سوم: شيوه ها و وسايل ارتكاب جرم
1. شيوه هاي مشتمل بر استفاده از بانكها
1-1 تصفيه پول
2-1 افتتاح حساب با هويت مجعول
3-1 معاملات كلان از طريق نزديكان
4-1 وام هاي صوري و دروغين
5-1 اسمور فينگ
6-1 استفاده از بانكهاي كارگزار
7-1 نقل و انتقال الكتريكي و استفاده از كارتهاي هوشمند
8-1 بهشتهاي مالياتي
.2 شيوه هاي مربوط به استفاده از مؤسسات مالي غير بانكي
1-2 حواله
2-2 استفاده از بازار بورس و خريد و فروش سهام و اوراق بهادار
3-2 استفاده از مؤسسات بيمه
3-شيوه ها و طرق پولشويي بدون استفاده از مؤسسات مالي
1-3 قاچاق پول
2-3 استفاده از كازينوها
3-3 استفاده از مؤسسات غير انتفاعي و خيريه
4-3 استفاده از بازا هنر و عتيقه جات و جواهرات
5-3 استفاده از متخصصان حرفه اي
بند چهارم : مراحل پولشويي
1. مرحله جايگزيني
2. مرحله لايه گذاري
3. مرحله ادغام
بند پنجم : نتيجه مجرمانه
بند ششم :مشاركت و معاونت در پولشويي
گفتار سوم :عنصر معنوي جرم
فصل دوم : بررسي جرم شناختي پولشويي
مبحث اول : هدف و ضرورت جرم انگاري
مبحث دوم : ويژگي هاي رايج جرم پولشويي
گفتار اول: فراملي بودن
گفتار دوم : سازمان يافتگي
گفتار سوم: بدون قرباني بودن
مبحث سوم : ميزان پولشويي
مبحث چهارم :اهداف و علل پولشويي
مبحث پنجم :آثار و زيانهاي پولشويي
گفتار اول :آثار و زيانهاي اقتصادي
گفتار دوم : آثار و زيانهاي سياسي و اجتماعي
مبحث ششم :رابطه پولشويي و جرايم مربوط به موادمخدر
مبحث هفتم: ارتباط پواشویی و تروریسم
بخش دوم: مبارزه با پولشويي
فصل اول :اقدامات انجام گرفته در سطح بين المللي
مبحث اول: اسناد و توافق نامه هاي جهاني و منطقه اي
گفتار اول : كنوانسيون سازمان ملل متحد براي مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهاي روانگردان مصوب 1998
گفتار دوم : اعلاميه كميته بال
گفتار سوم:كنوانسيون شوراي اروپا
گفتار چهارم : دستور العمل اروپايي در زمينه پولشويي
گفتار پنجم : كنواسيون سازمان ملل عليه جرايم سازمان يافته فراملي
گفتار ششم :كنوانسيون سازمان ملل عليه فساد مالي
مبحث دوم : نهادها و سازمانهاي مبارزه با پوشويي
گفتار اول :نيروي ويژه اقدام مالي براي مبارزه با پولشويي (فاتف
گفتار دوم : گروه اگمونت
فصل دوم : راهكارهاي ارائه شده براي مبارزه با پولشويي
مبحث اول: راهكارهاي تقنيني
گفتار اول: جرم انگاري پولشويي در قوانين داخلي
گفتار دوم :پيش بيني كيفرهاي متناسب با جرم
گفتار سوم :شناسايي مسئوليت كيفري براي اشخاص حقوقي
مبحث دوم: راهكارهاي اجرايي و اداري
گفتار اول: مسئوليتها و تكاليف مؤسسات مالي
بند اول :رعايت اصل شناخت مشتري
بند دوم : حفظ سوابق مالي
بند سوم : گزارش موارد مشكوك
بند چهارم :تعديل اصل رازداري حرفه اي
بند پنجم :عدم اطلاع به مشتري در خصوص گزارش موارد مشكوك
بند ششم : آموزش كاركنان وكارمندان
گفتار دوم :مسؤليتها و تكاليف مؤسسات غير مالي و اشخاص حرفه اي
گفتار سوم :مسؤليتها و تكاليف نظارتي
بند اول : ايجاد واحدهاي اطلاعاتي مالي
بند دوم :كنترل نقل و انتقال پول
بند سوم :نظارت بر بانكها و مؤسسات مالي
بند چهارم : تجويز روش حمل و تحويل تحت كنترل
مبحث سوم : راهكارها و اقدامات پيشگيرانه
گفتار اول : مفهوم پيشگيري از جرم
گفتار دوم: پيشگيري از پولشويي
مبحث چهارم :راهكارهاي قضايي
گفتار اول:تسهيل كشف و اثبات جرم
بند اول : پذيرش اماره مجرميت
بند دوم ‚ استفاده از مخبرين و فنون ويژه تحقيق
گفتار دوم : مصادره و ضبط اموال
گفتار سوم : همكاري قضايي بين المللي
بند اول : نيابت قضايي
بند دوم: احاله رسيدگي كيفري
بند سوم :انتقال محكومين
بند چهارم :استرداد متهمين و محكومين
نتيجه گيري و پيشنهادات
فهرست منابع و مآخذ
پيوست