نوشتن چکیده پایان نامه :چطور چکیده پایان نامه را به درستی بنویسیم؟

اهمیت چکیده چیست؟ شیوه نگارش صحیح چکیده چگونه است؟

چکیده شامل خلاصه ای از ابعاد کلی مطالعه یا پایان نامه است که معمولا در قالب یک پاراگراف یا 400-300 کلمه و با رعایت توالی زیر نوشته می شود:

1- هدف کلی مطالعه و مسائل پژوهشی

2- طرح کلی مطالعه

3- یافته های اصلی که با استناد به تحلیل نتایج به دست آمده اند

4- خلاصه ای کوتاه از تفسیر نتایج و نتیجه گیری

چکیده با ارائه توضیحاتی کلی در مورد مقاله/پایان نامه این امکان را برای خوانندگان فراهم می کنند که در مورد مطالعه یا عدم مطالعه کل متن تصمیم گیری نمایند. بنابراین شایسته است اطلاعات کافی در بخش چکیده گنجانده شود.

حتی بسیار قبل تر از آنکه مقاله/پایان نامه شما تایید شود، چکیده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. داور/خواننده ای که مقاله یا پایان نامه ارسالی شما را دریافت می کند قبل از اینکه به بطن مطالب نفوذ کند چکیده را مطالعه کرده و اولین برداشت در ذهن او شکل می گیرد. چکیده خلاصه یک مطالعه علمی است که در آن تاکید اصلی بر ساده نویسی و مختصر نویسی است.

اما چطور می توان فهمید که اطلاعات مندرج در چکیده کافی هستند؟ قانون کلی بر این است که فرض کنید شما در مقام یک پژوهشگر دیگر مطالعه ای مشابه انجام می دهید. اگر چکیده تنها بخشی از مقاله یا پایان نامه باشد که به آن دسترسی دارید، آیا میزان اطلاعاتی که در آن درج شده است برایتان کافی و رضایت بخش است؟ آیا چکیده قادر به روایت همه جانبه داستان پژوهشی شما است؟ اگر پاسخ منفی است، پس بازبینی در چکیده ضرورت دارد.

در همین راستا راهنمای مقالات انجمن روانشناسی آمریکا که به صورت گسترده در حوزه علوم اجتماعی کاربرد دارد، چند دستورالعمل با محوریت مواردی که باید در چکیده انواع مختلف مقالات یا پایان نامه ها درج شوند ارائه نموده است (مطالعات تجربی، مرور ادبیات یا فراتحلیل، مقالات نظری، مقالات روش شناختی و مورد پژوهی ها).

انواع اطلاعاتی که در اغلب چکیده ها به چشم می خورد به شرح زیر هستند:

1- زمینه یا اطلاعات زمینه ای در مورد مطالعه، موضوع کلی تحت مطالعه؛ موضوع خاص مطالعه

2- سوالات محوری یا بیان مسئله ای که مطالعه با محوریت آن انجام می شود.

3- دانسته های موجود در مورد این سوال و آنچه که مطالعات پیشین انجام یا نشان داده اند.

4- دلیل یا دلایل اصلی، اهمیت مطالعه، منطق زیربنایی و اهداف مطالعه- چرا بررسی این سوالات مهم است؟ آیا قصد بررسی یک موضوع جدید را دارید؟ چرا این موضوع ارزش بررسی دارد؟ آیا می خواهید شکاف های موجود در مطالعات پیشین را برطرف کنید؟ آیا قصد دارید با کاربرد روش های جدید نگاهی نوین بر ایده ها یا داده های موجود داشته باشید؟ یا می خواهید به مناقشه ای که در ادبیات پژوهشی وجود دارد پایان ببخشید؟

5- روش های مطالعه یا تحلیل

6- اهمیت یا نکات ضمنی یافته ها و استدلال های شما

- چکیده باید قائم به ذات خویش باشد و خواننده مجبور به مطالعه کل مقاله/پایان نامه نباشد. در چکیده مرجع یا منابع هیچ جایی ندارند.

- چکیده باید بعد از اتمام مطالعه نوشته شود. شاید برخی به اشتباه تصور کنند چون چکیده اولین بخش از مطالعه یا مقاله است باید قبل از سایر بخش ها نوشته شود. اما لازم است نگارش چکیده به مرحله آخر موکول شود.

- بهترین روش برای نگارش چکیده این است که جملات کامل یا عبارات کلی هر بخش از مطالعه را انتخاب کرده و به صورت متوالی در چکیده درج کنید تا خلاصه محتوای مطالعه تشکیل شود.

- یافته های آماری باید حتما داخل پرانتز درج شوند.

- اولین بخش چکیده شما بسیار ارزشمند است. یک تا سه جمله اول به خواننده اعلام می کند که چرا این مطالعه را انجام داده اید.

- ابتدا اطلاعات زمینه ای را درج کرده و خواننده را به سمت بیان مسئله یا هدف خود هدایت کنید.

- روش شناسی خود را به اختصار توضیح دهید.

- مهمترین یافته های مطالعه  خود را درج کنید.

- نتیجه گیری خود را به وضوح بیان کرده و از گزافه گویی پرهیز کنید.

- واژگان کلیدی یا کلیدواژه ها در پایین چکیده درج شده و بسیار مهم هستند. در واقع واژگان کلیدی مهمترین عناصر پژوهش هستند که مخاطبان با جستجو در پایگاه داده های آنلاین، با استفاده از آنها به پایان نامه شما دسترسی پیدا می کنند.

- متن چکیده باید منسجم و یکپارچه باشد و جملات قبل و بعد باید از نظر سیر موضوعی هماهنگ بوده و خط مشی مشخصی را دنبال نمایند تا تمامیت مطالعه حفظ شود.

- اطلاعات زمینه ای طولانی (خواننده چکیده شما را با هدف کسب آگاهی از مطالعه کنونی مطالعه می کند نه آشنایی با مطالعات پیشین سایر پژوهشگران)

- نقل قول ها

- جزئیات روندهای آزمایشگاهی روتین

- جزئیات روش های آماری یا نرم افزارهای مورد استفاده (مگر اینکه این موضوع تمرکز اصلی مطالعه شما باشد)

- حروف اختصاری یا سرنام ها

- نتایج یا تفسیرهایی که در متن در مورد آنها بحث نشده است

1- گام به گام پیش بروید.

هر مطالعه یا پایان نامه ای بر اساس ماهیت خود دارای چکیده متفاوتی است. اگر مطالعه شما ماهیت یا ساختار متفاوتی دارد، برای نگارش چکیده نکات زیر را رعایت کند:

- اگر رشته شما در حوزه علوم انسانی قرار دارد و فصول آن بر اساس موضوع از هم جدا شده اند، برای هر فصل فهرستی از کلمات کلیدی تهیه کرده و نکات کلیدی هر فصل را در قالب سه تا پنج جمله بنویسید. بدین ترتیب چارچوبی کلی برای چکیده ایجاد می شود.

- چکیده باید صرفا شامل خلاصه ای از اطلاعاتی باشد که در متن پایان نامه ارائه شده است و به هیچ وجه نباید متنی خارج از پایان نامه در بخش چکیده درج شود.

2- سایر چکیده های متون علمی را مطالعه کنید.

3- چکیده پایان نامه خود را کوتاه، واضح و مختصر بنویسید.

چکیده مناسب باید در عین کوتاه بودن، کامل و تاثیرگذار باشد. هر جمله از چکیده حقیقتی مهم در مورد مطالعه شما را بازتاب می دهد. در چکیده کاربرد کلمات مبهم و فنی ممنوع است. بنابراین چکیده باید برای هر فردی که با موضوع پژوهش آشنا نیست به راحتی قابل فهم باشد.

4- صرفا بر پژوهش خود تمرکز کنید.

چکیده، شناسنامه مطالعه شخص شماست. پس در مورد مطالعات دیگر پژوهشگران بحث نکنید. شاید لازم باشد برای ایجاد تصویری کلی از موضوع مطالعه، خلاصه ای از ادبیات پژوهش را در قالب یک یا دو جمله بیان کنید، اما نیازی نیست به منابع مشخصی اشاره کنید یا نقل قولی از دیگران را درج کنید.

ترجمه تخصصی چکیده

در پایان لازم به ذکر است که از آنجایی که آشنایی با مقالات و مطالعات روز دنیا برای پیشرفت علمی ضرورت دارد و هر پژوهشگری در مطالعه خود ملزم به مراجعه به منابع دیگر و چه بسا به زبان های دیگر است، ترجمه چکیده اهمیت مضاعف می یابد.

ترجمه شامل اقدام برای بازسازی معنی از زبان مبدا به زبان مقصد است که این امر با استفاده از معادل طبیعی، اول از منظر معنی و  دوم از منظر سبک انجام می شود.

تکنیک های ترجمه شامل موارد زیر است: جا به جایی، کاهش یا حذف، اضافه سازی، معادل سازی و اقتباس.

با توجه به اینکه در ترجمه چکیده با مطلب علمی سر و کار داریم و باید حداکثر میزان وفاداری رعایت شود تا مضمون متن اصلی تمام و کمال در زبان مبدا بازتاب یابد، ترجمه دقیق و عینی اهمیت بالایی دارد. رایج ترین تکنیک ترجمه جابه جایی است که طی آن بخش هایی از گفتار (طبقه واژگان) وقتی وارد فرآیند ترجمه می شوند توالی خود را تغییر می دهند. منظور تغییر طبقات واژگان در ترجمه است. با توجه به اینکه تمام چکیده های علمی از جملات کوتاه و حداکثر 20 کلمه تشکیل شده اند ترجمه آنها گرچه در ظاهر آسان به نظر می رسد اما باید مفهوم به عینه به زبان مقصد برگردانده شود.

ترجمه تخصصی چکیده یکی از ضروریات یادگیری مباحث جدید و نو محسوب می‌شود که نباید از اهمیت اجرای درست و صحیح آن غافل شد. از سویی دیگر، در بسیاری از مجلات و کنفرانس‌های داخلی یا خارجی، ویراستاران و داوران توجه ویژه ای بر ترجمه‌  دقیق و درست چکیده دارند و حتی ممکن است به‌دلیل روان و شیوا نبودن ترجمه چکیده، کل مطالعه با عدم‌پذیرش روبه‌رو شود. بنابراین ترجمه چکیده، یک راه منطقی و مناسب برای فهم درست مطالب بوده و در عین حال ضامن پذیرش و چاپ مطالعات است.

برای داشتن یک ترجمه بی نقص از چکیده خود می توانید از مترجمان حرفه ای موسسه ترجمه البرز استفاده نمایید. مترجمان ما به اهمیت ترجمه صحیح چکیده پایان نامه یا مقاله واقف هستند و علاوه بر این هم رشته شما بوده و در زمینه ترجمه تخصصی متون و مقالات رشته شما دارای سوابق لازم و کافی هستند.