اندازه‌گیری فلزات سنگین در مواد غذایی با نانو جاذب
پژوهشگران دانشگاه تهران موفق به ساخت نانوجاذبی شدهاند که قادر است مقادیر کم فلزات سنگین را در نمونه‌های آب و مواد غذایی اندازه‌گیری کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از ستاد توسعه فناوری نانو؛ ملیحه داودآبادی فراهانی، مجری این طرح با بیان اینکه این نانوجاذب خاصیت مغناطیسی دارد و قابلیت استفاده‌مجدد را برای کاربر امکان پذیر می‌کند، اظهار داشت: فلزات سنگین سمی، مانند سرب و کادمیوم، می‌توانند به تدریج در بدن انسان «عمدتاً در کبد و کلیه» تجمع یافته و به سلامت فرد آسیب برساند.
وی با بیان اینکه نوزادان، به دلیل سیستم‌های کلیوی نابالغ خود، نسبت به این عناصر آسیب پذیرتر بوده و تحمل کمتری در برابر این عناصر غیر ضروری از خود نشان می‌دهند، افزود: . یکی از راه‌های ورود این فلزات به بدن انسان از طریق مصرف روزانه آب و غذاست، بنابراین، نظارت بر غلظت سرب و کادمیوم در نمونه‌های آب و غذا بسیار مهم است.
داود ابادی عنوان کرد: فرایند استخراج با جاذب‌های مغناطیسی قابلیت جداسازی‌های نمونه‌ها را، حتی به صورت گزینشی، فراهم می‌آورند، از طرفی عدم نیاز به فرایند زمان بر سانتریفوژ و صاف‌کردن محلول و سرعت و ضریب تغلیظ بالا از دیگر فواید بکارگیری این نانوجاذب‌هاست.
به گفته وی، ضمن اینکه این ذرات پس از جمع‌آوری و اصلاح«در صورت لزوم» قابلیت استفاده مجدد را خواهند داشت که از نتایج این تحقیقات می‌توان در صنایع غذایی و یا تصفیه آب بهره برد.
وی در ادامه افزود: جداسازی به کمک نانوجاذب‌ها دارای دقت و حساسیت بالایی بوده و می‌تواند برای اندازه‌گیری فلزات مختلف درنمونه‌ها با حجم بالا و حاوی مقادیر ناچیز از این گونه‌ها بکار رود که از این روش می‌توان در صنایع تصفیه آب و یا برای پیش تغلیظ و اندازه‌گیری فلزات مختلف در ماتریس‌های متفاوت استفاده کرد.
به گفته‌ی این محقق، در این کار، نانوذرات مغناطیسی آهن توسط سیلیکا و سورفکتانت آنیونی سدیم دودسیل سولفات پوشش داده شدهاند. این نانوجاذب‌ها برای پیش تغلیظ و اندازه‌گیری همزمان مقادیر بسیار کوچک کادمیوم و سرب در نمونه‌های مختلف آب و شیر خشک، با روش استخراج فاز جامد به کار رفته‌اند. میزان فلزات جذب شده با دستگاه جذب اتمی تعیین شده است.
وی گفت: تأثیرpH محیط، نوع و حجم شوینده، مقدار جاذب، زمان استخراج، شرایط واجذب و ظرفیت جاذب از موارد بررسی و بهینه شده در این کار است.
هدف این پژوهش تهیه نانوجاذب مغناطیسی با پوشش مناسب و بررسی کاربرد آن در پیش تغلیظ و اندازه‌گیری مقادیر بسیار اندک فلزات در نمونه‌های مختلف آب و نمونه‌های غذایی بوده است.
این تحقیقات از همکاری دکتر ملیحه داودآبادی فراهانی- دانش آموخته دانشگاه تهران- و دکتر فرزانه شمیرانی- عضو هیأت علمی دانشگاه تهران- به دست آمده و نتایج آن در مجله Journal of AOAC International (جلد ۹۷، شماره ۶، سال ۲۰۱۴، صفحات ۱۶۸۲ تا ۱۶۸۸) چاپ شده است.