رشته رباتیک پزشکی راه اندازی می شود/ جزئیات پذیرش دانشجو
رئيس مركز تحقيقات فناوري بيومديكال و رباتيك دانشگاه علوم پزشكي تهران از راه اندازي گرایش رشته رباتيك پزشكي در رشته‌ی مهندسی پزشکی براي اولين بار در كشور خبر داد و گفت: طبق بررسي هاي مركز مطالعات و توسعه آموزش، دانشگاه علوم پزشكي تهران پيشگام ايجاد اين گرايش به صورت یک برنامه‌ی آموزشی در مقطع دكتری در دنيا است.
دكتر عليرضا احمديان مدير گروه آموزشي فيزيك و مهندسي پزشكي و با اشاره به ايجاد گرايش جديد رباتيك پزشكي در زير مجموعه رشته مهندسي پزشكي اظهار داشت: اين گرايش همگام با پيشرفت دانش پزشكي در دنيا و با توجه به سابقه و توانمندي هاي گروه فيزيك و مهندسي پزشكي، در شهريور ماه 92 در شوراي گسترش وزارت بهداشت مورد تصويب قرار گرفت.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در ابتدا توضيحاتي در رابطه با رشته مهندسي پزشكي ارائه كرد و افزود: رشته مهندسی پزشکی شاخه ای از تلفيق علوم پايه، مهندسی و پزشکی است که در به‌کارگيری مهارت‌های مهندسی در علوم پزشکی به‌منظور حمايت و توسعه خدمات تشخيصي، درمانی فعاليت می نمايد. رشته مهندسي پزشکي، گرايش رباتيک پزشکي در مقطع دکتري به طور خاص کاربرد علم رباتيک و مکاترونيک در حوزه پزشکي را مد نظر قرار مي‌دهد. اين موضوع در 10 سال گذشته توسط بسياري از دانشگاه هاي تراز اول دنيا مورد توجه جدي قرار گرفته و به صورت يک موضوع بين رشته اي پيشرفت‌هاي چشمگيري در حوزه سلامت انسان‌ها را به همراه داشته است.
وي ادامه داد: رشته مهندسي پزشكي داراي سه گرايش بيوالكتريك(از تلفيق پزشكي با مهندسي برق و كامپيوتر)، بيومتريال(تلفيق پزشكي با مهندسي مواد) و بيومكانيك (تلفيق پزشكي با مهندسي مكانيك) است كه رسالت اين رشته در دانشگاه علوم پزشكي تهران متفاوت از رشته هاي مصوب وزارت علوم است و متناسب با نيازهاي حوزه درمان ديده شده و آموزش داده مي شود.
مدير گروه آموزشي فيزيك و مهندسي پزشكي با بيان اين كه رشته مهندسي پزشكي متناسب با نياز هاي حوزه درمان حركت مي كند، گفت: خوشبختانه امروزه رشته مهندسي پزشكي جايگاه خود را در راستای ارتقاء کيفيت خدمات آموزشی، پژوهشی و بخش هاي مختلف حوزه درمان پيدا كرده است.
احمديان تصريح كرد: رشته مهندسي پزشكي 14 سال پيش در دانشگاه علوم پزشكي تهران در گرايش بيوالكتريك ايجاد شد. در حال حاضر خواسته ها و نياز هاي متنوع و بسياري از حوزه هاي باليني به اين رشته ارجاع مي شود، حتي در مواردي متقاضي راه اندازي رشته هاي جديد متناسب با نيازهايشان هستند.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در ادامه به ايجاد گرايش جديد رباتيك پزشكي اشاره كرد و گفت: با توجه به نتايج درخشان رشته مهندسي پزشكي و بدنبال راه اندازي مركز تحقيقات فناوري بيومديكال و رباتيك اثر بخشي حداكثري فناوري تجهيزات پزشكي براي اولين بار در كشور، گرايش رباتيك پزشكي، به عنوان تلفيقی از رشته هاي مهندسي مكانيك، برق و كامپيوتر با رشته‌ی پزشکی ايجاد شد.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، سابقه درخشان و اقدامات مسمر ثمر رشته مهندسي پزشكي را نقطه عطفي در ايجاد گرايش رباتيك پزشكي دانست و افزود: حدود 10 سال از راه اندازي آزمايشگاه جراحي رباتيك در مركز تحقيقات علوم و تكنولوژي دانشگاه علوم پزشكي تهران مي گذرد كه دستاوردهاي بزرگي از جمله طراحي و ساخت سامانه راهبري جراحي ، ربات‌هاي دستيار جراح و جراحي رباتيک از راه دور و ربات‌هاي بازتواني می باشد.
مدير گروه فيزيك و مهندسي پزشكي هدف عمده از ايجاد گرايش جديد رباتيك پزشكي را توليد دانش فني و آموزش، پژوهش، بكارگيري دستارودهاي آن در خدمات سلامت و درمان و توليد ثروت عنوان كرد و گفت: تمام تاكيد ما بر اين است كه علاوه بر بحث آموزش و پژوهش، حرف جديدي در ارائه خدمات و توليد ثروت از علم داشته باشيم.
احمديان ادامه داد: امروزه در دنيا، اين نياز ها از يك سو و انگيزه توليد ثروت در بخش صنعت از سوي ديگر هستند كه منجر به ايجاد رشته هاي جديد مي‌شوند در بسياري موارد بخش صنعت به واحد هاي آموزشي و دانشگاهي مراجعه و در خصوص نيروي انساني با شرايط خاص اعلام نياز مي كنند و با بر عهده گرفتن هزينه ها، شرايط ايجاد رشته و تربيت نيروي انساني متخصص را فراهم مي كنند.
رئيس مركز تحقيقات فناوري بيومديكال و رباتيك با اشاره به جايگاه رباتيك در دنيا اظهار كرد: تكنولوژي رباتيك در همه حوزه ها به‌ويژه پزشكي رسوخ پيدا كرده است به نحوي كه در حوزه پزشكي در سال 2012 نسبت به 2011 بيست درصد افزايش داشته است و در كشور ما نيز به لحاظ وجود دانش فني و متخصصين توانمند بايد اين حركت شروع مي شد كه خوشبختانه در دانشكده پزشكي ايجاد شد.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران افزود: طبق بررسي هايي كه توسط مركز مطالعات توسعه آموزش پزشكي دانشگاه صورت گرفته، تا كنون در دنيا رشته اي مجزا با برنامه ريزي مجزا به نام رباتيك پزشكي ايجاد نشده بلكه به صورت سرفصل و تك درس وجود دارد.
وي تصريح كرد: ما در دانشكده پزشكي تاكيد داشتيم كه استفاده از دانش رباتيك در حوزه پزشكي بايد از متن نیازهای حوزه پزشكي بيرون بيايد و اين افتخار دانشگاه علوم پزشكي تهران است كه پيشگام بهره گیری از دانش رباتيك پزشكي در كشور شده است، و قطعاً اين موفقيت در دانشگاه‌هاي علوم پزشکی ما بسيار بيشتر از دانشگاه‌هاي فني خواهد بود.
احمديان خاطر نشان كرد: از بهمن ماه 92 اولين سري از پذيرفته شدگان گرايش رباتيك پزشكي پس از انجام مصاحبه و آزموني كه توسط وزارت بهداشت برگزار شد، در گروه فیزیک و مهندسی پزشکی پذيرفته خواهند شد و آموزش آنان توسط اعضاي هيات علمي گروه و همکاری اساتيد مدعو از گروه بیومکانیک دانشگاه صنعتي شريف انجام خواهد شد.
وي با بيان اين که تمامي دانش آموختگان مقطع كارشناسي ارشد رشته هاي مهندسي پزشکي (کليه گرايش‌ها) - مهندسي مکانيک (کليه گرايش‌ها)، مهندسي مكاترونيك، مهندسي برق (کليه گرايش‌ها)، مهندسي رباتيك، مهندسي و علوم کامپيوتر (کليه گرايش‌ها)، اعضاي مصنوعي و وسايل کمکي، انفورماتيک پزشکي، فناوري اطلاعات سلامت، فيزيوتراپي، فيزيوتراپي ورزشي، کاردرماني، ارگونومي و پزشكي عمومي مي توانند وارد رشته رباتيك پزشكي شوند، خاطر نشان كرد: برخي از دروس اين گرايش به طور مشترك با حضور يك متخصص فناوري رباتيك و متخصص جراحي و ساير متخصصان حوزه پزشكي آموزش داده خواهند شد و اين فرصتي است كه تنها در دانشگاه علوم پزشكي تهران ايجاد شده است.
احمديان افزود: به عنوان يك اصل همه پايان نامه هاي اين رشته بايد يك مشاور باليني داشته باشند تا در نهايت منجر به ايجاد محصولات كاربردي، متناسب با نياز بخش درمان شود و اميدواريم پس از اتمام دوران تحصيل، پايان نامه هر دانش آموخته منجر به ايجاد زمينه هاي توليد و طراحي ربات هاي پيشرفته پزشكي شود.
مدير گروه فيزيك و مهندسي پزشكي ادامه داد: تربيت نيروهاي متخصص در حوزه رباتيك پزشكي نقش بسزايي در ارتقا سطح فرآيندهاي جراحي خواهد داشت به گونه اي که از طرفي قادر به ارزيابي، انتخاب و نظارت در به‌کارگيري فنآوري‌هاي رباتيک و آموزش کاربري به منظور استفاده بهينه از تجهيزات رباتيکي در مراحل مختلف درمان از تشخيص تا مداخلات پزشکي باشد و از طرفي ديگر با طراحي و پياده سازي سيستم هاي رباتيکي توانبخشي کمک شايان توجهي به فرآيندهاي توانبخشي در حوزه بيماري‌هاي دستگاه اسکلتي عضلاني بپردازد.
مدير گروه فيزيك و مهندسي پزشكي افزود: ممكن است به نظر برخي طراحي و توليد نمونه هايي كه مشابه خارجي آنها وجود دارد كار بيهوده اي باشد اما در واقع با خريد نمونه هاي خارجي بحث مهم انتقال دانش اتفاق نمي افتد و مانند يك جعبه سياه بدون اجازه دخل و تصرف در اختيار ما قرار مي گيرد و در صورت خراب شدن به علت عدم دسترسي به دانش فني بلا استفاده باقي مي ماند كما اين كه تعدادي سامانه راهبري جراحي خارجي وارداتي به همين علت بدون استفاده هستند.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران خاطر نشان كرد: با ايجاد چنين رشته هايي علاوه بر ارتقا سطح بهره وری در فرآیندهای آموزش جراحی و تربيت نيروهاي متخصص، طراحي و ساخت تجهيزات به روز و پيشرفته دنيا، صرفه جويي ارزي، توليد ثروت و ... در موارد بسياري نيز موجب پايبندي نيروهاي نخبه و عدم خروج آنها از كشور مي شود.
مدير گروه فيزيك و مهندسي پزشكي انجام عمل جراحي توسط ربات با نظارت جراح را جراحي با حداقل خطا و تهاجم دانست و گفت: در اين روش جراح اطمينان دارد كه ربات مسير خود را مي داند و به درستي حركت مي كند از اين رو علاوه بر اعتمادي كه براي جراح در انجام يك عمل بدون خطا ايجاد مي كند موجب اطمینان بيشتر بيمار خواهد شد.
احمديان تصريح كرد: به‌عنوان یک نمونه از دستاوردهای استفاده از فناوریهای پیشرفته در حوزه جراحي با استفاده از سامانه راهبري جراحي (نویگیشن) بالغ بر 600 عمل جراحی در 30 بيمارستان كشور در حوزه مغز و اعصاب و گوش و حلق و بيني و 700 عمل جراحي لاپاروسكوپي با ربات دستيار جراح (روبولنز) در 4 بيمارستان انجام شده است كه خود گواهي متقن بر كارآيي اين سيستم است و در اقدامات بعدي اميدورايم فرآیندهای نمونه برداري و بيوپسي ها نيز با استفاده از ربات ها صورت پذيرد.