Lusaka, the capital city of Zambia with more than two million inhabitants, derives approximately 70% of its water requirements from groundwater sourced in the underlying karstic Lusaka aquifer. This water resource is, therefore, extremely important for the future of the population. The characteristics of the aquifer and the shallow water table make the resource vulnerable and in need of protection and monitoring. A joint project between the Geology Departments of the University of Cagliari and the School of Mines of the University of Zambia, to investigate the “Anthropogenic and natural processes in the Lusaka area leading to environmental degradation and their possible mitigation” was carried out in July 2001. The main objective of the study was to evaluate the extent of the present environmental degradation, assessing the vulnerability of the carbonatic aquifer and the degree of pollution of the groundwater and to make proposals to mitigate adverse environmental effects. Analyses of water samples collected during project indicate some areas of concern, particularly with respect to the levels of ammonia, nitrates and some heavy metals. As groundwater quality and quantity are prerogatives for a healthy and sustainable society, the study offers guidelines for consideration by the local and national authorities. Uptake of these guidelines should result in a number of initiatives being taken, including: (a) closure or reclamation of existing waste dumps; (b) upgrading of existing waste dumps to controlled landfills; (c) establishing new urban waste landfills and plants in geo-environmentally suitable sites; (d) local waste management projects in all compounds (residential areas) to prevent and reduce haphazard waste dumping; (e) enlarging sewerage drainage systems to all compounds; (f) enforcing control on groundwater abstraction and pollution, and demarcation of zones of control at existing drill holes; (g) providing the city with new water supplies from outside the Lusaka well-field; and (h) in increasing environmental education in schools and to all citizens

چکیده

Lusaka، پایتخت زامبیا بوده و بیش از 2 میلیون نفر جمعیت دارد و تقریبا 70 درصد از نیازهای آبی آن از منابع آب زیرزمینی در سفره آب زیرزمینی واقع در رسوبات آهکی، تأمین میشود. بنابراین، این منبع آبی برای آینده ساکنان منطقه بسیار مهم میباشد. ویژگیهای سفره آب زیرزمینی و سطح آبهای کم عمق، این منبع آبی را آسیب پذیر نموده و حفاظت و نظارت بر آنرا ضروری ساخته است. یک پروژه مشترک بین سازمان زمین شناسی دانشگاه Cagliari و آموزشگاه معادن دانشگاه زامبیا، برای تحقیق بر روی فرآیندهای انسانی و طبیعی در منطقه لوزاکا که به تخریب محیط زیست منجر شده و کاهش احتمالی این اثرات، در جولای سال 2001 انجام شد. هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی وسعت حال حاضر تخریب زیست محیطی ، ارزیابی آسیب پذیری سفره آب کربناته و میزان آلودگی آبهای زیرزمینی و نیز ارائه طرح های پیشنهادی برای کاهش اثرات نامطلوب زیست محیطی میباشد. آنالیزهای نمونه های آب جمع آوری شده درطول پروژه، نگرانیهایی را بوجود می آورد، بخصوص از نظر سطوح آمونیاک، نیتراتها و بعضی از فلزات سنگین. از آنجاییکه کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی برای جامعه پایدار و سالم از اهمیت خاصی برخوردار میباشند، این مقاله، رهنمودهایی را برای مقامات ملی و محلی، ارائه میدهد. درک این رهنمودها باعث انجام ابتکاراتی میگردد که عبارتند از: (a) خاتمه یا احیای تلنبار زباله؛ (b) بهبود امکانات تلنبارهای موجود زباله و ایجاد مکانهای کنترل شده دفن زباله؛ (c) ایجاد مکانهای جدید دفن زباله شهری و کارخانه ها در مکانهایی که از نظر زمین شناسی و زیست محیطی مناسب هستند؛ (d) پروژه های مدیریت زباله در همه مجموعه ها (مناطق مسکونی) برای جلوگیری و کاهش تلنبار تصادفی زباله؛ (e) گسترش کل مجموعه سیستمهای زهکشی فاضلاب؛ (f) اعمال نظارت بر کیفیت و آلودگی آبهای زیرزمینی، و تعیین حدود مناطق کنترلی در گودالهای حفاری موجود؛ (g) ارائه ذخایر آبی جدید برای شهر از خارج از حوزه تغذیه کننده چاه در لوزاکا؛ و (h) افزایش آموزش زیست محیطی در مدارس و برای همه شهروندان.

1-مقدمه    

ویژگی اصلی شهرهای مهم در کشورهای جهان سوم، رشد سریع شهری در چند دهه اخیر میباشد. لوزاکا، پایتخت زامبیا نیز از این قاعده مستثنا نمیباشد و به نظر میرسد که جمعیت آن از 100000 در آغاز دهه 1960 تا بیش از 2 میلیون نفر تا به امروز افزایش داشته است. این رشد جمعیتی، یکی از سریعترین نمونه رشد جمعیت در آفریقای جنوبی بوده است، که نه تنها بواسطه مهاجرت از مناطق روستایی توسط مردمی که به دنبال زندگی بهتر بوده اند، رخ داده، بلکه در نتیجه ی سازماندهی مجدد معادن کمربند مس (Copper Belt) تا شمال نیز بوده است...