دیکشنری تخصصی البرز

معادل های انگلیسی برای سازند سُرخ شیل (تریاس پایینی)
در پهنه زمین ساختاری

سازند سُرخ شیل (تریاس پایینی)
در پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی قرار دارد ضخامت متغیری از شیل های آهکی – رُسی سُرخ رنگ با تناوبی منظم از سنگ آهک روشن رنگ و دولومیت های خاکستری - کرم می باشد در میان سازند جمال در زیر و سازند شتری در بالا قرار دارد سنگواره های موجود آن از نوع دو کفه ای ها (pseudomonotis ، claraia) و گاستروپودهای کوچک اند که همراه با اثر کرم های شبیه سرپولوس در سطوح لایه بندی دیده می شوند
دیگر سازند های پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی
surkh shale formation
این اصطلاح تخصصی مربوط به رشته زمين شناسی است.
واژه های فارسی مشابه با اصطلاح تخصصی سازند سُرخ شیل (تریاس پایینی)
در پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی قرار دارد ضخامت متغیری از شیل ها
و معادل انگلیسی آنها در لیست زیر قابل مشاهده است
فارسی
انگلیسی تلفظ
سازند آب دراز(تورونین تا کنیاسین)
در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ شامل دو رخساره متفاوت است: در خاور جاده درگز_قوچان شامل شیل خاکستری روشن تناوبی از سنگ آهک گچی 2- در باختر جاده درگز_قوچان تنها از نوع سنگ آهک گچی_مارنی همگن است روزنه داران ، آمونیت ، اینوسراموس و خارپوست از سنگواره های شاخص سازند آب دراز است مرز زیرین ناپیوسته و مرز بالایی با سازند آب تلخ تدریجی و گاهی ناپیوسته با ردیف های جوان تر کرتاسه بالا است
سازند عدایــه(لیاس پسین)
از واحد های سنگ چینــه ای ژوراسیک ناحیه لرستان(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) است سازندی انیدریتی در تناوب با دولومیت و سنگ های تیره رنگ است مرز بالایی آن با سازند موس تدریجی و همساز و در پایین با شیل ها و سنگ آهک های خاکستری تیره ، با سن نامشخص همبر است
سازند آواری آغاجاری (فارس بالایی) (میوسن بالایی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد در گذشته به نام‌های طبقه آبی ، طبقات دارای پکتن واسلی ، طبقات سُرخ رنگ و فارس بالایی نامیده می‌شد شامل توالی ستبری از نهشته ‌های آواری سرخ‌رنگ و همزمان با کوهزایی است در فارس ساحلی و جزیره قشم ویژگی‌های دریایی دارد مرز بالایی آغاجاری ، با و یا بدون بخش لهبری با سازند کنگلومرای بختیاری است که گاه تدریجی و هم‌شیب و گاه ناگهانی و دگرشیب است
عضو آواری لَـهبَری:
در خوزستان و جنوب باختری لرستان یافت می شود بُرش الگوی آن در تنگ تکاب شامل توالی همگنی از مارن‌های سیلتی و سیلت سنگ ، به رنگ نخودی تا خاکی است
سازند کنگلومرای بختیاری (پلیوسن بالایی-پلیوستوسن)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد شامل کنگلومرا و ماسه سنگ آهکی است بُرش الگوی آن در شمال مسجد سلیمان (گدار لندر) شامل کنگلومرا با قطعاتی به ابعاد خرسنگ ، قلوه سنگ و ریگ ، به سن‌های گوناگون است که با کلسیت درشت دانه و رُس سیمانی شده‌اند به صورت هم‌شیب و گاهی دگرشیب بر روی سازندهای کهن‌تر نهشته شده است
سازند شیلی باش کلاته (باژوسین)
در اطراف بجنورد_گنبدکاووس در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ رخنمون دارد هم ارز سازند کشَف رود است با سازند چمن بید همبری همساز و تدریجی دارد
سازند آهکی چهل کمان (پالئوسن بالایی)
در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ قرار دارد بُرش الگوی این سازند در تنگ چهل کمان ، واقع در 16 کیلومتری باختر – جنوب باختری سرخس اندازه‌‌گیری شده که به طور عمده شامل 229 متر سنگ آهک و دولومیت و با میان‌لایه‌های ناچیز از مارن و شیل آهکی است و به طور محلی ، لایه‌های نازک ماسه سنگ و سنگ گچ (چاه شماره 3 گنبدلی) دارد حد بالایی آن به سازند خانگیران پیوسته و تدریجی است بر روی سازند آب تلخ قرار دارد
سازند آهکی داریان(آپتین)
شامل سنگ آهک قهوه ای_خاکستری ستبر لایه تا توده ای خشن و صخره ساز در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس است که به داشتن اُربیتولین فراوان (آپتین) شاخص است مرز پایینی با گَدوان تدریجی است ولی در بالا ، با کژدمی به شدت فرسایش یافته است گاهی در زیر آهک بنگستان (دوسازند سَروَک و ایلام) قرار می گیرد سنگ مخزن مهمی در گروه خامی است
سازند تبخیری دشتک(تریاس زیرین-میانی)
نخستین سازند از گروه کازرون(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) که مرز زیرین و زبرین آن گسله است به شش عضو تقسیم شده است: 1- عضو شیلی آغار 2- عضو تبخیری a 3- بخش تبخیری b 4- عضو تبخیری c 5- « عضو دولومیت سفیدار 6- عضو تبخیری d
سازند آهکی فَهلیان(نئوکومین_آپتین)
شامل سنگ آهک های ائولیتی متورق تا توده ای به رنگ قهوه ای خاکستری با ریخت خشن است که یکی از سنگ مخزن های گروه خامی در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس می باشد مرز پایینی به سازند سورمه یا سازند انیدریتی هیث و مرز بالایی با گَدوان است در تمام مناطق فارس ، شمال خاوری خوزستان و شمال خاوری لرستان دید ، ولی در جنوب غرب لرستان و خوزستان به سازند گَرو تبدیل می شود
سازند ، تشکیلات
هر مجموعه سنگی که خصوصیات مشترکی از نظر منشا ، سن یا ترکیب داشته باشد

از دیدگاه حفاری: عنوانی عام که توسط حفاران برای سنگی رسوبی که بر پایه مشخصات مخزنی یا فیزیکی (حفاری) معین ، قابل تشریح می باشد ، بکار می رود چنین واژه ای که در این مورد فاقد هر گونه مفهوم صنفی در مورد ویژگیهای چینه شناختی می باشد ، در قالب عباراتی چون سازند سخت ، سازند چرتی یا سازند متخلخل ، مورد استفاده قرار می گیرد <br>از دیدگاه ecol؛ گروههایی از موجودات زنده که به خاطر دارا بودن الگوی زیستی مشترک و بسیار متوسط و نیز عبارات یکسان و شرایط آب و هوایی مورد نیاز مشابه ، در کنار یکدیگر زندگی می کنند

مربوط به cart؛ توده ای با دوام و از سنگهایی آذرین ، رسوبی یا دگرگونی که مرزهای آن به سادگی و بدون نیاز به بررسی های دقیق دیرین شناختی یا سنگ شناختی ، قابل تشخیص بوده و وسعت آن به اندازه ای است که به عنوان واحدی مستقل و به منظور بررسی و تشریح منطقه ای در نقشه های زمین شناسی قابل ارائه می باشد واحد کارتوگرافی اصلی در ارائه نقشه های زمین شناسی
سازند تبخیری گچساران(فارس پایینی) (میوسن میانی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد پوش سنگ میدان های نفتی آسماری ونخستین سازند گروه فارس است شامل سنگ نمک ، انیدریت ، مارن‌های رنگارنگ ، سنگ آهک و مقداری شیل بیتومین‌دار ، بدون نظم چینه‌ای است
در ناحیه فارس به بخش‌هایچهل(در زیر) چَمپه (وسط) ومول(در بالا) تغییر رخساره می‌دهد و در نواحی مجاور راندگی زاگرس ، به سازند رازک تبدیل می ‌شود
سازند شیلی_آهکی گَدوان(نئوکومین بالایی تا آپتین)
در میان دو آهک خشن فَهلیان (در زیر) و داریان (دربالا) در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس است بُرش الگوی این سازند در گوه گَدوان (شمال خاوری شیراز )شامل تناوبی از شیل های خاکستری مایل به زرد یا سبز با میان لایه های خاکستری از سنگ آهک رُسی ، دارای خرده صدف است سنگ پوش مخازن فَهلیان را تأمین می کند و از مواد آلی نیز غنی است و در تولید نیز به عنوان سنگ مادر نقش دارد
بخش آهکی خلیج: یک آهک بی رُس بارز (محیط دریایی کم عمق و باز) در میانه سازند گَدوان است که بُرش آن در جزیره خارک است
سازند شیلی گَرو (نئوکومین-کُنیاسین)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد شامل شیل های رادیولردار خاکستری تیره تا سیاه و آهک هـای رُسی عمیق در بخش پایینی کرتاسه در ناحیه لرستان می باشد در محیط کم انرژی و بی اکسیژن (حوضه ژرف دریایی) نهشته شده است و سنگ منشأ نفت با پتانسیل زیاد است مرز پایینی به رسوبات تبخیری هیث و گوتنیا و مرز بالایی آن بسیار متغیر است
سازند قره قیطان(تریاس زیرین(اسکیتین زیرین))
جزء گروه آق دربند در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ است ملاس های پس از کوهزایی هرسی نین شامل رخنمون های قهوه ای رنگ از کنگلومرا ، ماسه سنگی دانه درشت ، شیل های سیلیسی است که بوسیله سنگ آهک های سازند سفیدکوه پوشیده می شوند
سازند گوتنیا(ژوراسیک پسین)
از واحد های سنگ چینــه ای ژوراسیک ناحیه لرستان(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) است و رخنمون سطحی ندارد و شامل نهشته های گچــی همراه با لایه هــای ناچیز از شیل خاکستـری می باشد روی سازند نَجمه با دگرشیبی فرسایشی قرار دارد
سازند شیلی گورپی(سانتونین-ماستریشتین)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس که برش الگو در تنگ پابده در شمال مسجد سلیمان شامل مارن ، شیل های خاکستری مایل به آبی است که میان لایه هایی از سنگ آهک های نازک رُسی دارد و به دلیل زود فرسا بودن ، سیمای آن فرسوده است مرز زیرین سازند ایلام (تدریجی) یا سَروَک(ناپیوسته) درزیر و مرز بالایی با سازندهای مختلف است سنگ پوش مخازن نفتی سَروَک است
دارای دو عضو آهکی رسمی :1- عضو آهکی امام حسن (در لرستان و فروافتادگی دزفول) 2- عضو آهکی سیمره(قهوه ای رنگ و لوفا دار و متعلق به محیط کم عمق) و یک عضو غیر رسمی: عضو آهکی منصوری(نریتیک و در باختر خوزستان) می باشد
سازند آهکی ایلام(سانتونین_کامپانین)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس شامل دو رخساره عمیق(دربرش الگوی) و کم عمق(در نواحی فارس و خوزستان) است شامل سنگ آهک های رسی دانه ریز پلاژیک خاکستری رنگ با لایه بندی منظم و میان لایه های نازک شیل است مرز زیرین با سازند سَروَک و یا سورگاه ناپیوسته و مرز بالایی با سازند گورپی همساز است
سازند ایل بیک
شامل حدود 273 متر شیل و ماسه سنگ است که به طور هم شیب و مابین سازند میلا (در زیر) و سازند زردکوه (در بالا) در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد در نواحی که سازند زردکوه وجود ندارد (کوه چالی شه) مرز بالایی سازند ایلبیک با سازند فراقون (پرمین) از نوع دگرشیبی است
سازند دولومیتی جهرم (پالئوسن تا ائوسن میانی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد برش الگوی این سازند در تنگ آب (پهلوی شمالی کوه جهرم) شامل دولومیت قهوه‌ای توده‌ای در پایین و دولومیت نازک لایه در وسط و سنگ آهک دولومیتی توده‌ای ، خشن و برجسته در بالا است در همه جا مرز پایینی ناگهانی و بر روی سازند ساچون و یا به طور محلی بر روی سازندهای کشکان ، تاربور و پابده(تدریجی) قرار دارد و مرز بالای آن با سازند آسماری ناپیوسته است در لرستان به وسیله سازند کنگلومرایی کشکان به دو سازند تله زنگ (در زیر) و شهبازان (در بالا) تقسیم شده است
سازند آهکی کلات(ماستریشتین)
شامل سنگ آهک ماسه ای زیست آواری و صخره ساز با همراهانی از شیل آهکی در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ است در بُرش الگو ، 5 بخش قابل شناسایی است که از پایین به بالا عبارتند از :1-سنگ آهک زیرین 2-شیل زیرین 3- سنگ آهک میانی 4-شیل بالایی 5-سنگ آهک بالایی (بایوستروم رودیستی)
همبری این سازند با سازند نیزار هم شیب و همساز است مرز بالایی آن با رسوب های قاره ای هم شیب و ناپیوسته است
سازند کنگان(آشکوب اسکیتین از تریاس پیشین)
رخساره کربناتی تبخیری که در لرستان(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس)دیده می شود سنگ مخزن اصلی گروه دهرَم همرا با بخش بالایی سازند دالان تشکیل می دهند
سازند کشَف رود(باژوسین-باتونین)
شیل های تیره رنگ ، ماسه سنگ و کمی سنگ آهک و کنگلومرا است با رسوب های تریاس بالا را (
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ)می پوشاند در بالا ، سازند کشَف رود ممکن است با سازند چمن بید و یا سازند مزدوران همبر باشد لایه های شیلی کشَف رود مواد آلی فراوانی دارد و منشأ گاز میدان خانگیران است
سازنـد آواری کشکان (پالئوسن تا ائوسن میانی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد رخساره آواری سُرخ رنگ شامل سیلت ، ماسه سنگ و کنگلومرا با قلوه‌های رادیولاریت به ویژه چرت فراوان است که به سمت بالا درشت دانه می‌شود مرز پایینی آن با سازند تله زنگ ناگهانی و هم‌شیب است در برخی نقاط روی سازند امیران قرار می‌گیرد مرز بالایی آن با سازند شهبازان ناپیوسته است گسترش جغرافیایی آن محدود به لرستان است به صورت بین انگشتی با سازند پابده ، و به سوی جنوب خاوری به تدریج با آهک‌های تله‌زنگ و شهبازان جانشین می‌شود
سازند شیلی کژدمی(آلبین تا سنومانین)
سنگ منشأ بسیار مهمی در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس است در تمام خوزستان و فارس دیده می شود در محل بُرش الگو (در تنگ گورگورا_شمال گچساران)شامل شیل قیری خاکستری تیره و گاه سیاه رنگ ، و دارای لایه هایی از سنگ آهک رُسی تیره رنگ و مارن است مرز پایینی آن با داریان ناپیوسته بوده و با لایه های سُرخ رنگ مشخص می شود ، و مرز بالایی آن با سنگ آهک های سَروَک ، تدریجی است
سازند شیلی خانگیران (ائوسن پایین - الیگوسن بالایی)
در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ قرار دارد نهشته های دریایی پهنه کپه داغ است که نام آن از روستای خانگیران (30 کیلومتری باختر سرخس) گرفته شده ، ولی بُرش الگوی آن در دامنه جنوبی تاقدیس زرینه‌کوه در شمال شهر درگز مطالعه شده است سازند آهکی چهل کمان را می ‌پوشاند
سازند دولومیتی خانه کت (تریاس پایینی تا رتین)
در زاگرس مرتفع(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس)رخنمون دارد و هم ارز مجموعه دو سازند کنگان و دشتک است شامل دولومیت های خاکستری رنگ تیره ، بسیار ریزدانه ، سیلیسی ، متوسط تا نازک لایه است با ناپیوستگی بر روی سازند دالان و در زیر سازند نیریز با ناپیوستگی فرسایشی قرار دارد
سازند آهکی خانه زو
در بخش کوچکی از
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ خاوری ، ردیفی از سنگ آهک های ستبر لایه و گاه صخره ساز وجود دارد که در روی فلیش توربیدایت های سازند کشَف رود و در زیر نهشته های مارنی_آهکی سازند چمن بید قرار دارند
سازند کرند(ژوراسیک بالایی)
ردیف رسوبی ستبر ، نرم و پست فرسایی از مارن ، مارنهای سیلتی و تعداد کمی میان لایه های آهکی ، سیلتی و ماسه سنگی دانه ریز به رنگ سبز روشن است این سازند در یک روند شمالی- جنوبی در دامنه خاوری رشته کوههای شتری (کناره خاوری بلوک طبس) گسترده است برش مرجع این سازند در یک دره خاوری- باختری در جنوب روستای کرند قرار دارد و توسط شایرر و همکاران (2003)توصیف شده است گذر سازند کرند با سازند قلعه دختر تدریجی است و مرز آن با سازند اسفندیار بسیار ناگهانی است
توجه : ارتباط سازندهای اسفندیار و کرند در برشهای متعدد از نزدیک و با دقت بررسی و برداشت شده است در کلیه برشهای مطالعه شده ، همبری این دو سازند ، پیوسته و بدون گسل است معرفی سازند کرند بر اساس سنگ شناسی مشخص ، محیط تشکیل ، جایگاه چینه شناسی مشخص ، ستبرای زیاد و گستردگی وسیع آن انجام یافته است برای اطلاع از جزئیات به مقاله شایرر و همکاران( 2003 ) مراجعه شود
دیگر سازند های پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی
بخش شیلی لافان(سنونین پیشین)
یک واحد شیلی در فارس ساحلی(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) که بین سازند سَروَک (در زیر) و سازند ایلام (در بالا) قرار دارد هم ارز سازند سورگاه می باشد
سازند میانکوهی(تریاس بالایی)
شامل ردیفی همگن از شیل با لایه های سیلت سنگ و ماسه سنگی دانه ریز در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ است که به داشتن رنگ قهوه ای شاخص است از سه واحد تشکیل شده است: 1-لایه زغالی کارپذیر و اقتصادی است که ذخیره زغالسنگ آن حدود 30 میلیون تن برآورد شده است 2-لایه های ماسه ای و 3- لایه کنگلومرایی ، حاوی قلوه های آتشفشانی وجود دارد بین دو ناپیوستگی قرار دارد
سازند میلا (کامبرین میانی – اردویسین)
ردیف های پیش رونده و گستردگی زیادی ، در البرز ، آذربایجان ، ایران مرکزی و زاگرس دارد سازند میلا را به 5 عضو تقسیم کرده اند :
عضو 1: 189 متر دولومیت بدون فسیل همراه با میان لایه های مارنی و شیلی زردرنگ است
عضو 2: 89 متر سنگ آهک ، لایه لایه ، کمی ماسه ای به رنگ قهوه ای تا خاکستری تیره است که تناوب ناچیزی از مارن و آهک مارنی دارد تریلوبیت ، بازوپا و هیولیتیده فراوان ترین سنگواره های این عضو هستند
عضو 3: به عنوان بارزترین عضو این سازند ، شامل 82 متر سنگ آهک دانه درشت روشن رنگ ، بلورین گلوکونیت دار است
عضو 4: 96 متر سیلت سنگ ، ماسه سنگ ، سنگ آهک گلوکونی دار درشت دانه و مارن است که همچنان حاوی تریلوبیت ها و هیولیتیده کامبرین پسین است
عضو 5: 129 متر شیل بدون فسیل ، ماسه سنگ و سنگ آهک های نازک لایه است که یک واحد ماسه سنگ کوارتزی سفید در قاعده آن وجود دارد در میلا کوه (بُرش الگو) این عضو سنگواره ندارد ولی ، در دیگر نقاط ایران ، تعلق عضو 5 به زمان اردویسین حتمی است لاسمی (1379) عضو 5 در دریایی به نسبت ژرف و در پنجه های زیردریایی و دشت حوضه ای نهشته شده است
دیگر سازند های پهنه رسوبی ساختاری البرز
سازند مارنی میشان (فارس میانی)(میوسن میانی-بالایی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد در بُرش الگو (میدان نفتی گچساران) شامل مارن خاکستری و آهک‌های رُسی سرشار از پوسته و صدف سنگواره‌ها است قسمت پایینی سازند سنگ آهک های کرم دار نامگذاری شده و به سمت جنوب خاوری با سنگ آهک ‌های ریفی «بخش گوری» از سازند میشان جایگزین می‌شود به استثنای فارس داخلی که بر روی سازند رازک است در دیگر نقاط ، بین دو سازند گچساران (در زیر) و سازند آغاجاری (در بالا) قرار دارد مرز پایینی آن ناگهانی و مرز بالایی آن تدریجی است
عضو سنگ آهک ریفی گوری
به داشتن مقدار زیادی اُپراکولینا و دیگر ریز سنگواره‌ها شاخص است و در میدان گازی سرخون نقش سنگ مخزن دارد
سازند شیلی نفته(ماستریشتین)
شامل شیل های خاکستری رنگ ، گاه با میان لایه هایی از سنگ آهک ماسه ای در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ است که تنها در خاور کپه داغ برونزد دارد مرز پایینی آن با سازند کلات و مرز بالایی آن با سازند پستلیق (به سن پالئوسن) هم شیب و تدریجی است
سازند نَجمه(ژوراسیک پسین)
از واحد های سنگ چینــه ای ژوراسیک ناحیه لرستان(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) است شامل ردیفی از سنگ های متورق جلبک دار که ارتباط آن با سازند سرگلو از نوع دگرشیبی فرسایشی و با سازند گوتنیا تدریجی است
سازند نایبند(نورین – رتین)
محیط رسوبی این سارند دریای کم عمق بوده که در ساحل آن گیاهان متنوعی می روییده اند کهن ترین واحد سنگ چینه ای گروه شمشک ایران مرکزی است شامل چهار عضو است:
عضو گلکان (کارنین پسین – نورین پیشین) شامل شیل های مدادی به شدت هوازده و سیلت سنگ های خاکستری بیرنگ
عضو بیدستان (نورین میانی) شامل شیل ، سیلت سنگ و کمی ماسه سنگ با همراهانی از سنگ آهک های ماسه ای نازک لایه و مارن حاوی سنگواره های کروی کیسه تنان از جنس heterastridum
عضو حوض شیخ (نورین پسین) شامل ردیفی همگن از شیل های مدادی
عضو حوض خان (نورین پسین – رتین پیشین) شامل آهک های ریفی ، بیشتر مرجانی و صخره ساز
در سال 1978 کلایور و همکاران سه عضو غیررسمی جدید را به آن افزودند : "شیل های زغالدار و ماسه سنگ" ، " سنگ آهک مرجانی " ، " ماسه سنگی سُرخ" در بالا
کارشناسان شرکت فولاد ، به مجموع دو عضو پنجم و ششم « عضو قدیر » نام داده اند در البرز سه واحد سنگی غیررسمی اکراسر ، لله بند ، وکلاریز هم ارز زمانی و رخساره ای سازند نایبنداند در کوه های زاگرس این سازند همانند ندارد در کپه داغ ، سازند میانکوهی شرایط زمانی و رخساره ای مشابه با سازند نایبند دارد
دیگر سازند های پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی
سازند دولومیتی نیریز (تریاس پسین_لیاس)
یکی از سازندهای گروه کازرون در نواحی فارس و جنوب فروبار دزفول(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) است شامل شیل های سیلتی_سنگ آهک و دولومیت و واجد موج نقش ، ترک های گلی ، استروماتولیت های آهکی و انیدریت (محیط کم ژرفا و پهنه کشندی) است در بین دو واحد سورمه (در بالا) و خانه کت (در زیر) است
سازند شیلی پابده (پالئوسن تا الیگوسن)
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس که بُرش الگوی آن در تنگ پابده-شمال میدان نفتی لالی شامل مارن و شیل‌های خاکستری و لایه‌های آهک رُسی دریایی است که دو بخش غیر رسمی به نام‌های 1-بخش شیل ارغوانی: شیل و مارن آبـی و ارغوانـی و 2-بخش آهک‌های چرتی : شیل‌های خاکستری و لایه‌های آهک رُسی و گاهی چرت‌دار دارد به جز در لرستان ، مرز پایینی آن ناپیوسته است درلرستان مرز پایینی با سازند گورپی و مرز بالایی با سازند آسماری هم‌شیب و تدریجی است به صورت جانبی و زبانه‌ای با سازندهای امیران و کشکان و سازند تله‌زنگ و شهبازان جایگزین می‌شود
سازند پسته لیق (پالئوسن زیرین)
در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ قرار دارد نام این سازند قاره ای از جنگل پسته لیق (پسته وحشی) در شمال باختری دشت سرخس گرفته شده ولی بُرش الگوی آن در 6 کیلومتری جنوب باختری دهکده شورلوخ ، در پایانه شمالی تنگ نیزار ، به ستبرای 280 متر اندازه گیری شده است تناوب نامنظمی از شیل قهوه ای مایل به سُرخ ، گلسنگ ، ماسه سنگ آهکی و کنگلومرا است که در برخی نقاط نظیر ناودیس کلات لایه های تبخیری به آن اضافه می شود داشتن زمینه سُرخ رنگ ، از ویژگی های سازند پسته لیق است مرز پایینی سازند پسته لیق بیشتر به سازند کلات (کرتاسه پسین) است و در بالا ، گاهی با سازند چهل کمان و گاهی با سازند خانگیران همبری دارد فاقد سنگواره و بر اساس جایگاه چینه شناسی ، سن این سازند پالئوسن زیرین است
سازند قم(الیگوسن بالایی-میوسن زیرین)
در پهنه رسوبی ساختاری ایران مرکزی شامل سه چرخه رسوبی جداگانه 1- نخستین چرخه رسوبی شامل عضوهای a ، b ، c1 و c2 و 2- چرخه دوم رسوبی شامل عضوهای c3 ، c4 و d و 3- چرخه سوم رسوبی شامل عضوهای e ، f و تبخیری پایانی است عضوهای نه گانه آن از پایین به بالا ، به شرح زیر است:
عضو بی نام (قدیمی ترین بخش) از مارن سیلتی سُرخ و سبز ، ماسه سنگ و آهک نازک دارای مرجان ، میلیولید است که در نطنز قرار دارد
عضـو a (شاتین): کلسی رودایت و کلکارنایت ، قهوه ای رنگ ، ضخیم لایه تا توده ای و تا اندازه ای ماسه ای (ساب آرکوز یا ساب لیتارنایت) است
عضـو b : مارن ، مارن مــاسه ای ، ماسه سنگ کمــی گلــوکــونیت دارو یک افق کنگلومـرایی ، با قطعات آتشفشانی ، در بالا است حاوی میوژیپسینا ، روتالیا ، گلوبروتالیا
عضـو c1 : تناوبی از بایواسپارودایت ، بایومیکرودایت و مارن است
عضـو c2 : رخساره نیمه خشکی دارای شیل قرمز و خاکستری ، ماسه سنگ ، ژیپس و به طور محلی گدازه و لایه های آذرآواری است فقط حاوی استراکودهای آب های شیرین_لب شور می باشد
عضـو c3 (آکیتانین): دارای سنگ آهک بریوزوئردار و نشانگر آغاز دومین سیکل رسوبی سازند قم است و معادل آسماری میانی اند
عضـو c4 :دارای مارن سبــز روشن تا زرد که گاهــی به طور جانبــی به شیل آهکـــی و آهک ریفــی تبدیل می شود
عضـو d(آکی تانین_بوردیگالین): دارای ژیپس و کمی شیل قرمز و فاقد فسیل است چرخه رسوبی دوم قم را به پایان می برد
عضـو e(بوردیگالین) : ضخیم ترین واحد مارنی سازند قم که دارای مارن سبز ، با کمی ژیپس و کمی میان لایه های آهک رسی (کلکارنایت رسی) است در حوضه دریای باز نهشته شده است
عضـو f (بوردیگالین): آخرین عضو آهکی سازند قم با گسترش محدود است
دیگر سازند های پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی
سازند آواری رازک(میوسن میانی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد بُرش الگوی آن در پهلوی شمالی کوه جهرم متشکل از مارن‌های سُرخ رنگ ، سبز تا خاکستری سیلتی با هوازدگی کم ، همراه با مقداری آهک سیلتی است که به طور هم شیب در روی سازند آسماری و در زیر سازند میشان قرار دارد مرز بالا و پایین آن در همه جا یکسان نیست
سازند تبخیری ساچون (پالئوسن-میوسن پایین)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد واحدی از نهشته های تبخیری است که در بین سازند تاربور (در زیر) و جهرم (در بالا) قرار گرفته و معرف محیط‌های کنار قاره‌ای ، به ویژه در نواحی شمال خاوری فارس است شامل ژیپس ، دولومیت ، آهک‌های سیلتی و مارن است که رنگ مایل به سُرخ دارد
سازند شیلی سنگانه(آلبین)
شامل شیل های همگن به رنگ خاکستری تیره تا سیاه کمی مایل به سبز ، بدون لایه بندی شاخص و مقدار ناچیز میان لایه های سیلت سنگ (
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ )است هر دو همبری سازند سنگانه با واحدهای زیرین (سازند سرچشمه) و زبرین (سازند آیتامیر) هم شیب است دو ویژگی آشکار آن:1-سیمای ریخت شناسی تپه ماهوری فرسوده و پشته مانند به رنگ سبز_خاکستری2-گرهک های عدسی و بیضوی شکل از رس های آهن دار که گاه هسته ای از سنگواره آمونیت دارد
سازند شیلی سرچاهان(اردویسین میانی-بالایی)
شیل های گراپتولیت دار سیلورین
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس هستند در محل بُرش الگو ، (120 کیلومتری شمال بندرعباس) ، حدود 102 متر ستبرا دارد که با ردیف های ماسه سنگ کنگلومرایی ، آهک ماسه ای و سنگ آهک آغاز و با شیل های ورقه ای خاکستری تیره و زیتونی حاوی تناوب هایی از ماسه سنگ و کمی سنگ آهک ماسه ای دارای بازوپا ادامه می یابد مرز زیرین آن سازند باروت و مرز بالایی سازند ماسه سنگی زاکین می باشد
سازند سرگَلو(ژوراسیک میانی)
از واحد های سنگ چینــه ای ژوراسیک ناحیه لرستان(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) است شامل شیل و سنگ آهک های رُسی متعلق به حوضه های رسوبی با ژرفای متوسط است همبری بالایی از نوع دگرشیبی زاویه دار است که نشانگر یک فاز فرسایش قاره ای است
سازند آهکی سفیدکوه(اسکیتین پسین)
جزء گروه آق دربند در
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ است در ژرفای کم نهشته شده و شامل سنگ آهک ضخیم لایه تا توده ای زردرنگ است که میان لایه های نازک سنگ آهک خاکستری حاوی گرهک و آثار کرم دارد بر روی سازند قره قیطان و زیر سازند نظر کرده قرار دارد
سازند کربناتی شهبازان (ائوسن میانی تا بالایی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد شامل دولومیت و آهک‌های دولومیتی با رنگ هوازده سفید تا قهوه‌ای با سیمای ضخیم‌لایه است که به طور پیوسته بر روی سازند آواری کشکان و به طور ناپیوسته در زیر سازند آسماری قرار دارد گسترش جغرافیایی آن به طور عمده محدود به شمال خاوری لرستان است با سازندهای کشکان ، تله زنگ ، پابده و سازند جهرم ارتباط بین انگشتی دارد
سازند سیخور (ژوراسیک بالایی)
یک واحد سیلیسی – آواری کم و بیش خشن است که در گستره جغرافیایی نسبتاً محدود در بخشهای جنوبی تا مرکزی رشته کوه شتری در فاصله سازند بغمشاه با سازندهای اسفندیار و یا قلعه دختر قرار دارد برش الگوی این سازند در دره شمالی–جنوبی سیخور در جنوب خاوری کوههای شتری با موقعیت جغرافیایی قرار دارد و توسط فورزیش و همکاران (2003) توصیف شده است گذر سازند سیخور با سازند کمر پایین بغمشاه ، ناگهانی و ناپیوسته است ، اما مرز بالایی آن با آهکهای سازند اسفندیار و قلعه دختر تدریجی است
توجه : سازند سیخور یک واحد بسیار مشخص سنگ چینه ای با ستبرای زیاد و گسترش قابل توجه در بخشهای مرکزی و جنوبی آوههای شتری است که کاملا بر روی یک نقشه یکصد هزارم قابل نمایش است در ضمن ، معرفی سازند سیخور و سازند کرند سبب پیچیدگی چینه شناسی منطقه نشده بلکه بسیاری از نارسایی و ابهامات موجود را مرتفع خواهد ساخت به مقاله فورزیش و همکاران (2003) مراجعه شود
دیگر سازند های پهنه زمین ساختاری ایران مرکزی
سازند آتشفشانی سینا(تریاس میانی)
از ماسه سنگ ، شیل و مارن توفی تشکیل شده که لایه های کنگلومرایی (
پهنه رسوبی ساختاری کپه داغ)دارد در میان آن لایه ای کلیدی بنام مارن فقیر (اواخر لادنین پسین) قرار دارد که دارای سنگواره فراوان و به رنگ صورتی و سبز روشن است این سازند گاهی بر روی سازند نظر کرده و گاهی بر روی سازند آهکی سفیدکوه جای دارد
سازند سیاهو(اردویسین بالایی)
ردیف های شیلی و ماسه سنگی اردویسین
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس بُرش الگوی این سازند را قویدل (1373) در تنگ زکین کوه فراقون ، در فاصله 65 کیلومتری شمال بندرعباس مطالعه و معرفی نموده است در بُرش الگو ، سازند سیاهو با 807 متر ستبرا ، با حدود 30 متر ماسه سنگ الوان ، دانه درشت و قلوه دار دارای ساخت‏های رسوبی موج نقش و لایه بندی متقاطع آغاز می شود و با توالی به نسبت همگنی از شیل های سیلتی میکادار به رنگ زیتونی – خاکستری ، ماسه سنگ های ریزدانه خاکستری و سنگ آهک های قهوه ای فسیل دار ادامه می یاید
سازند شیلی سورگاه(تورونین تا سانتونین زیرین)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس که بُرش الگوی آن در تنگ گراب شامل شیل خاکستری روشن یا تیره پیریت دار نرم فرسا در تناوب با آهک است در لرستان سنگ پوش سنگ مخزن سَروَک را تشکیل می دهد بین دو با ناپیوستگی سازند سَروَک (در زیر) و ایلام (در بالا) قرار دارد
سازند سورمه(ژوراسیک میانی_بالایی)
در گستره های وسیعی از فارس(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) شامل سنگ آهک دولومیتی و دولومیت و یک بخش از سنگ آهک رسی نازک لایه و با مقاومت ضعیف ، در قسمت میانی دارد همبری بالایی آن یکسان نیست گاهی به سازند انیدریتی هیث (تیتونین)و گاهی به سازند فهلیان است
سازند آهکی تله زنگ (پالئوسن تا ائوسن میانی)
در
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس قرار دارد بُرش الگوی این سازند درتنگ دو(جنوب باختری ایستگاه راه‌آهن تله زنگ) شامل سنگ آهک ، خاکستری تا قهوه‌ای ، با لایه‌بندی متوسط تا توده‌ای و مقاوم است که سنگواره فراوان دارد بر روی سازند امیران و در زیر سازند کشکان قرار دارد و گاه زبانه‌هایی از آن در درون سازند پابده دیده می‌شود
سازند آهکی تاربور(کامپانین_ماستریشتین)
در فارس داخلی(
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) توسعه دارد شامل سنگ آهک توده ای(ریف های رودیستی) با مقدار فراوانی صدف است که میان سازند گورپی (در زیر) و سازند ساچون با ناپیوستگی (دربالا) قرار دارد دارای سنگواره های لوفتوزیا سایدرولیتس می باشد
سازند زردکوه (اردویسین)
فقط در امتداد زردکوه (
پهنه رسوبی ساختاری زاگرس) رخنمون دارد شامل شیل ها و ماسه سنگ های دانه ریز است که توسط ستوده نیا به دو عضو غیر رسمی تقسیم شده است عضو پایینی زردکوه حدود 90 متر شیل و ماسه سنگ است که با همبری ناگهانی و پیوسته بر روی سازند ایلبیک قرار دارد و به داشتن تریلوبیت شاخص است عضو بالایی سازند زردکوه با حدود 247 متر ضخامت همچنان از نوع شیل و ماسه سنگ است که در بخش میانی آن یک لایه کنگلومرایی وجود دارد این عضو ، به داشتن گراپتولیت ، بارز است

موسسه ترجمه البرز با بیش از 13 سال تجربه

به دنبال ترجمه تخصصی متن یا مقاله زمين شناسی هستید؟
موسسه البرز ادیت مقاله ISI زمين شناسی را هم انجام می دهد:
ممکن است به دنبال تولید محتوا در زمینه زمين شناسی باشید:
پارافریز مقاله ISI و رفع plagiarism
ترجمه فیلم، فایل صوتی و زیر نویس فیلم از دیگر خدمات ماست:

دیکشنری آنلاین زمین شناسی

مترجمان رشته زمین شناسی یک دیکشنری تخصصی برای این رشته ایجاد نموده اند. دیکشنری تخصصی زمین شناسی شامل اصطلاحات گرایش های چینه و فسیل شناسی، آب شناسی، رسوب شناسی، زمین شناسی زیست محیطی و سایر گرایش های این رشته می گردد.

واژه نامه تخصصی زمين شناسی بر اساس حروف الفبا (انگلیسی به فارسی)

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

واژه نامه تخصصی زمين شناسی بر اساس حروف الفبا (فارسی به انگلیسی)

آ ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

لغات و اصطلاحات تخصصی رشته های فنی و مهندسی

لغات و اصطلاحات تخصصی رشته های علوم انسانی

لغات و اصطلاحات تخصصی رشته های علوم پایه

لغات و اصطلاحات تخصصی رشته های پزشکی

لغات و اصطلاحات تخصصی رشته های کشاورزی

لغات و اصطلاحات تخصصی رشته های هنر


Skip Navigation Links
ثبت سفارش ترجمه