مهمترین مولفه های پایگاههای استنادی برای تحلیل آثار علمی محققان
سرپرست ISC گفت: در بین نظام های استنادی پایگاه تامسون رویترز سابقه دیرینه ای در تحلیل های استنادی و معرفی مولفه های برتر در مقوله دانشمندان، دانشگاه ها، کشورها، نشریات و رشته های موضوعی دارد.
به گزارش خبرنگار مهر، دکتر جعفر مهراد با بیان این خبر افزود: این سابقه به اواخر دهه 1950 میلادی می رسد. اکنون بیش از 60 سال است که ISI با معیار های علم سنجی فعالیت های درخور توجهی در عرصه پیش بینی و رصد توسعه علمی انجام می دهد.
سرپرست ISC اظهار داشت: تعیین مقالات داغ، مقالات بسیار داغ (super hot)، مقالات پراستناد و نویسندگان پراستناد و نیز تعیین جبهه های تحقیق، معرفی رشته ها و دانشمندان در کشور هایی که از آنها به عنوان کشور های نو ظهور علمی یاد می شود، تعیین ضریب تاثیر نشریات و چندین معیار دیگر برای ارزیابی بهتر نشریات علمی مانند ضریب آنی، نیم عمر نشریات و نمایه سازی مقالات نشریات معتبر در تعدادی از پایگاه ها مانند Biosis Previews، Zoological Records، Social Science Citation Index، Science Citation Index تنها گوشه کوچکی از فعالیت های پرثمر این نظام استنادی بین المللی است.
مهراد اضافه کرد: پایگاه استنادی تامسون رویترز اشکال مختلف اطلاعاتی را نمایه سازی می کند. متاسفانه در ایران به علت عدم شناخت، تنها تصور می شود که نظام های استنادی مقالات نشریات معتبر را نمایه سازی می کنند. در حالیکه این تصور، تصور درستی نیست بلکه نظام های استنادی مقالات نشریات، مقاله (یک فصل کتاب)، مقاله (مجموعه مقالات سمینارها)، کتابشناسی؛ نقد و بررسی کتاب، سرمقاله ها و سر سخن ها، نامه ها، چکیده همایش ها، اقلام خبری، یادداشت ها، آفرینش های بدیع شعری، تجدید چاپ ها، نقد ها، نقد نمایشگاه های هنر، نقد های نرم افزاری، نقدهای تلویزیونی، نقد های رادیویی و ویدئوها را به عنوان فرم های مختلف اطلاعاتی بررسی و اطلاعات آنها را به منظور تحلیل های استنادی ثبت و نمایه سازی می کند.
رئیس مرکز منطقه ای گفت: برای اینکه اثر گذاری ایران در پایگاه های استنادی مثبت باشد لازم است فرم های اطلاعاتی مختلفی که در بالا بدانها اشاره شد توسط پژوهشگران مدنظر قرار گیرد. شناخت این منابع بسیار مهم است.
وی افزود: هر قطعه اطلاعاتی که به اشکال یاد شده در بالا تولید می شود در نظام های استنادی جای مخصوص به خود را دارد و تاثیرگذار است. به عنوان مثال، از ایران در سال 2010 دو قطعه اطلاعات تحت عنوان نقد نمایشگاه های هنری در ISI ثبت شده است. همینطور، در همین سال سه مورد نیز در حوزه کتابشناسی ها، 189 مورد سرمقاله و سرسخن، 288 مورد نامه، 8 مورد اقلام خبری، یک مورد فن شعر، 276 مورد نقد، 3 مورد نقد کتاب و یک مورد نقد نرم افزار ها توسط تامسون رویترز ثبت و نمایه سازی شده است.
مهراد اظهار داشت: تحلیل بیشتر فرم های اطلاعاتیِ ثبت و نمایه سازی شده در ISI نشان می دهد که در سال 2011 تعداد 3 مقاله (یک فصل از کتاب)، 4 کتابشناسی، 36 نقد کتاب، 332 نامه، 3025 چکیده همایش ها، 4 مورد اقلام خبری، 3 مورد نقد یک فصل از کتاب و یک مورد نقد نرم افزار ها به نام ایران در این پایگاه ثبت شده است.
سرپرست ISC اعلام کرد: در سال 2012 میلادی نیز همین پدیده ها اتفاق افتاده است. به عبارت دیگر، علاوه بر ثبت و نمایه سازی مقالات نشریات و همایش ها، اقلام دیگری نیز که به اختصار به آنها پرداختیم در ISI به نام ایران ورود پیدا کرده است. ثبت 9 کتابشناسی، 192 سرمقاله و سرسخن، 364 نامه، 2273 چکیده همایش ها، 5 فقره اقلام خبری، یک تجدید چاپ و 2 نقد فصلی از یک کتاب در کنار سایر اطلاعات علمی مجموعه آثاری هستند که توسط دانشمندان و پژوهشگران ایران تولید شده و پس از غربال سازی و عبور از سیاست های گزینشی ISI و انتخاب آثاری که با سیاست های ISI مطابقت و همخوانی دارند، منجر به آماری می شود که از آن به عنوان آمار تولید علم ایران نام می بریم.
مهراد خاطرنشان: بنابراین، در خبرهایی که پیرامون آمار تولید علم ایران منتشر می شود باید توجه کنیم که این آمار مجموع انتشاراتی است که به اشکال مختلف چاپ و منتشر می شود. با این حال، تفکیک هر یک از آمار ها بر حسب فرم های اطلاعاتی امکان پذیر است و از این رو می توان بر حسب نیاز و درخواست، آمار هر یک از انتشارات را به صورت جداگانه ارائه داد.