افزایش نفوذ داروی ضد سرطان سیستم عصبی مرکزی
پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به شناسایی و معرفی روشی برای بهبود عملکرد و تاثیرگذاری داروی ضد سرطان سیستم عصبی مرکزی (گلیوبلاستوما) شدند.
عطیه حسینی، پژوهشگر طرح «شناسایی روشی برای افزایش نفوذ و تاثیرگذاری داروی ضد سرطان سیستم عصبی مرکزی»، یکی از چالشهای دارورسانی به سلول های سرطانی را یافتن راهکاری برای تمایز دادن سلولهای سالم از بیمار دانست و گفت: یکی از این راهها بر مبنای گیرنده هایی است که در سطح سلول های سرطانی وجود دارند اما مشکل اینجاست که این گیرنده ها بعضا در سلول های سالم هم وجود دارند.
وی با بیان اینکه اختصاصی نبودن گیرنده موجب می شود تا نانوذرات هدفمند همزمان به سلول های سالم هم آسیب برسانند، افزود: در این طرح، از روش خود سلول های سرطانی در نفوذ به سلول های سالم تقلید کردیم به این شکل که سلول های سرطانی با فرستادن نانوذرات ویژه «اکسوزومها» به سطح سلول برخی گلبول های سفید (سلول های تی) موجبات مهار آنها و تضعیف سلول های ایمنی و نیز سرطانی شدن سلول های سالم را فراهم می کنند.
وی تصریح کرد: در این پژوهش با استفاده از تقلید زیستی «اکسوزومها» و نرم افزار شبیه سازی دینامیک مولکولی موفق به شناسایی « لیگاند» اختصاصی ویژه ای در سلول های سرطانی سیستم اعصاب مرکزی (گلیوبلاستوما) شدیم و در گام بعدی، بررسی های نرم افزاری روی سلولهای زنده را آزمایش کردیم.
به گفته وی، تحقیقات و آزمایشات نشان داد که روش پیشنهادی موجب ورود مقدار زیادی داروی ضد سرطان به سلول های هدف می شود (جذب سلولی دارو۶۸.۴~ ۷۰ درصد نسبت به روشهای پیشین بیشتر بوده است) در حالی که سلول های سالم به علت نداشتن گیرنده مورد نظر، نانوذرات هدفمند شده را به مقدار بسیار کمی جذب می کنند که قابل چشم پوشی است.
این طرح در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی در گرایش «بیومتریال» با عنوان شبیه سازی دینامیک مولکولی برای بررسی برهمکنشهای «لیگاند-رسپتور» در سلولهای سرطانی به منظور طراحی نانوسامانه های بهینه درمانی و به راهنمایی دکتر محمد مهدی حسنی صدرآبادی و دکتر شهریار حجتی امامی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام شده است. مقاله این پژوهش در ژورنال «متریالز کمیستری بی» ( Journal of Materials Chemistry B) برای چاپ، تایید شده است.