اندازه گیری شاخصهای مولد بیماریهای قلبی با حسگر زیستی ایرانی
پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه یک حسگر زیستی ساخته‌اند که توانایی اندازه‌گیری شاخصهای زیستی مولد بیماری‌ها و نارسایی‌های قلبی را دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، به کمک این حسگر می‌توان استعداد ابتلا به این بیماری‌ها و سکته‌ی قلبی را در افراد پیش‌بینی کرد. نتایج این کار در مطالعات پزشکی، بالینی و آزمایشگاه‌های پاتولوژی قابل کاربرد خواهد بود.
مشکلات، نارسایی‌ها و بیماریهای قلبی در هر سنی، بسته به شرایط بدنی و ژنتیکی افراد امکان پذیر خواهد بود؛ مگر اینکه شخص پیشتر نسبت به وقوع آن آگاهی پیدا کرده و از عوامل پیشگیری کننده در جهت عدم وقوع آن استفاده کند.
به گفته‌ی دکتر آرش باباخانیان در این کار حسگری زیستی طراحی شده که با اندازه گیری دو شاخص CCP و CRP امکان تشخیص احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را امکان پذیر می‌کند.
وی در ادامه افزود: «با بررسی غلظت شاخصهای زیستی CCP و CRP که مولد نارسایی‌هایی قلبی در خون افراد هستند و سنجش میزان سطح آنها، در هر سنی می‌توان میزان استعداد ابتلا به بیماریهای قلبی را پیش‌گویی نمود و نسبت به سلامت افراد آگاهی پیدا کرد. در واقع، برای هر سنی، میزان عادی و مجاز این شاخص‌ها تعریف شده است و تجاوز از این حد، یک سطح ریسک محسوب می‌گردد.»
انجمن سلامت آمریکا و مرکز تحقیقات کنترل بیماری‌ها در آن کشور، غلظت زیر 1 میلی گرم در لیتر از این شاخص‌ها را ریسک پایین ، غلظت بین 1 تا 3 میلی گرم در لیتر را ریسک متوسط و غلظت‌های بیشتر از 3 میلی گرم در لیتر را ریسک بالا یا شخص را مستعد و مبتلا به نارسایی‌های قلبی معرفی می‌کند.
به گفته‌ی این محقق، حسگر پیشنهادی با دقت و حساسیت بالایی قادر به اندازه‌گیری این شاخص‌ها است. در واقع حد تشخیص این حسگر در سطح غلظتی نانومولار بوده و قادر است بدون مزاحمت‌های جانبی، این شاخص‌ها را در سرم خون انسان ردیابی کند.
باباخانیان همچنین به سایر مزیت‌های این حسگر اشاره کرد و گفت: ساخت این حسگرها سریع ، آسان و مقرون به صرفه خواهد بود و تا چندین ماه امکان استفاده از آنها وجود دارد. با این حال در صورت نیاز به ساخت مجدد آنها، این امر به آسانی محقق می گردد. لذا نیاز به خرید کیت‌های وارداتی کاهش یافته و یک روش مستقیم اندازه‌گیری در اختیار محققان بالینی و پزشکان قرار خواهد داد.
حسگر طراحی شده نانو ساختار بوده و ساختار آن به کمک دستگاه‌های SEM و TEM و دیگر روش‌های مرسوم شناسایی مورد ارزیابی قرار گرفته است. استفاده از مواد سنتز شده نانو و طراحی خاص در ساختار این حسگرها، امکان افزایش برهم کنش این شاخص‌ها در سطح حسگر و ایجاد سیگنال‌های تقویت یافته جهت اندازه گیری‌ها را فراهم می‌سازد.
این تیم تحقیقاتی در حال حاضر، برای دیگر بیماری‌ها و از جمله انواع سرطان مانند تیروئید، پروستات و دیگر سرطان‌های شایع، در حال ساخت زیست حسگرهایی تشخیصی است که نتایج آنها در آینده منتشر خواهد شد.
بر اساس اعلام ستاد نانو، نتایج این کار تحقیقاتی در مجله‌ی Biosensors and Bioelectronics (جلد 63، شماره 1، سال 2015، صفحات 490 تا 498) به چاپ رسیده است. دکتر آرش باباخانیان، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه، حسنا احضاری ثمینه کاکی، ییژان، دکترای شیمی تجزیه، و زهره حمیدی، دانشجوی دکترای شیمی آلی، در انجام این طرح همکاری داشته‌اند.