ناقلین ژنی برای انتقال ژن مفید به گیاهان ساخته شد
محققان ایرانی ناقلین بیانی گیاهی طراحی و به تولید رسانده اند که این ناقلین می توانند در تولید گیاهان با صفات مفید جدید یا بیان پروتئین های نوترکیب ارزشمند در گیاهان مورد استفاده قرار گیرند.
کسری اصفهانی - عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام این خبر گفت: در این پژوهشگاه اقدام به طراحی و ساخت چند ناقل ژنی کرده ایم که با استفاده از آنها (حمل کننده ژن) امکان تولید گیاهانی با ویژگی های جدید یا تولید بیشتر پروتئین های ارزشمند در گیاهان فراهم می شود.
وی با بیان مثالی عنوان کرد: مثلا با توجه به سطح وسیع مناطق خشک و کوهستانی کشور می توان با استفاده از تکنیک های مهندسی ژنتیک و با بهره برداری از این ناقلین، گندم های تراریخته مقاوم به خشکی و یا گیاهان مقاوم به سرما تولید کرد که در صورت موفقیت این پروژه ها از واردات برخی محصولات استراتژیک به کشور می توان جلوگیری کرد.
عضو هیات مدیره انجمن بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه ژن مورد نظر باید در داخل ناقل قرار گیرد و پس از آن به گیاهان منتقل شود تا نهایتاً صفت مورد نظر در آنها ایجاد شود، اظهار داشت: این ناقل از جنس DNA است و وقتی داخل سلول گیاهی فرستاده می شود، ژن مورد نظر به ژنوم سلول گیاهی منتقل شده و پس از آن در صورت موفقیت پروژه، ویژگی های جدید در گیاه ایجاد می شود.
اصفهانی با اشاره به اینکه این ناقلین ژنی از طریق باکتری خاکزی آگروباکتریوم به داخل گیاه فرستاده می شوند، افزود: ناقلین ژنی گیاهی در اکثر کشورهای پیشرفته تولید و در مراکز تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد و ما هم در پژوهشگاه مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در حال تولید و استفاده این ناقلین جهت انتقال ژن به گیاهان مختلف با اهداف گوناگون هستیم.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با اشاره به اینکه انتقال ژن می تواند در گیاهان زراعی و زینتی نیز استفاده شود، افزود: از ناقل های ژنی گیاهان برای انتقال ژن های صفات مفید به گیاهان مهم زراعی و باغی استفاده می شود همچنین برای تغییر رنگ گیاهان زینتی نیز از طریق انتقال ژن های مربوط به مسیرهای تولید رنگدانه های مختلف می توان اقدام کرد.
وی بیان کرد: ناقل های واجد ژن های مقاومت به حشرات آفت و علف کش در کشورهای دیگر برای تولید گیاهان تراریخته استفاده می شود و سطح وسیعی بالغ بر 180 میلیون هکتار از گیاهان مهندسی شده با استفاده از آنها در دنیا زیر کشت رفته اند که ما هم در صدد هستیم تعداد دیگری نیز از این ناقلین را تولید و به پژوهشگران معرفی کنیم.
اصفهانی با اشاره به ناقلینی که تاکنون معرفی شده اند، در ادامه گفت: تولید این ناقلین بیانی گیاهی، با هدف ساده سازی مراحل همسانه سازی برای محققان در پروژه های انتقال ژن به گیاهان، افزایش میزان تولید پروتئین نوترکیب در گیاه و ساده سازی مراحل خالص سازی این پروتئین های نوترکیب از گیاه انجام شده است.