چکیده

کشت‌ درون شیشه‌ای گیاه دارویی Maesa lanceolata برای ایجاد امکان کشت ماده‌ی گیاهی با هدف تولید پروتوپلاست استقرار یافت. کشت کالوس با استفاده از برگ‌های جمع آوری شده از کشت‌ راس شاخه‌ها آغاز شد و نوک ریشه‌ها از کشت ریشه‌های مویین بدست آمده از تراریختی با باکتری Agrobacterium rhizogenes بدست آمد. به منطور جداسازی پروتوپلاست، ریزنمونه‌های مختلف در مجاورت ترکیبی از آنزیم‌ها شامل 5/1% سلولاز، 10-R macerozyme 5/0 % و M 5/0 مانیتول قرار گرفتند. حدود 10⁶× 6 پروتوپلاست در گرم وزن تر از مواد برگی و 10⁵× 5 پروتوپلاست در گرم وزن تر از کالوس بدست آمد. برای دستیابی به مقادیر بالایی از پروتوپلاست‌ در ریشه‌‌های موئین، این کشت‌ها با اکسین ایندول- 3- بوتیریک اسید (IBA) پیش تیمار شدند. این ماده، تشکیل ریشه‌های جدید را القا می‌کند. با استفاده از ریشه‌های جداسازی شده به عنوان مواد اولیه، 10⁵× 5 پروتوپلاست در گرم وزن تر در هر تیمار بدست آمد. روش جداسازی پروتوپلاست، امکان مطالعات بیشتر بر روی تراریختی و امتزاج پروتوپلاست‌ها را در گیاه M. lanceolate فراهم می‌کند.

1-مقدمه

ساپونین‌ها، گلیکوزیدهایی با ساختارهای چند حلقه‌ای استروئیدی یا تری ترپنوئیدی با خصوصیات مشخص کف کنندگی هستند. این ترکیبات توسط گونه‌های مختلف گیاهی به عنوان ترکیبات دفاعی علیه حمله‌ی عوامل قارچی، حشرات یا علف خواران تولید می‌شوند (Francis et al., 2002، Papadopoulou et al., 1999). گرچه نشان داده شده است که انواع متعددی از ساپونین‌های عمومی دارای فعالیت همولتیک بالا (مانند ساپونین‌های جینسینگ در Panax ginseng) خصوصیات دارویی دارند. (Sparg et al., 2004). گونه‌های جنس Maesa (Maesaceae) ساپونین‌هایی تولید می‌کنند که به طور بالقوه‌ برای صنعت دارویی مطلوب هستند...

Abstract

In vitro cultures of the medicinal plant Maesa lanceolata were established to enable the cultivation of plant material for the production of protoplasts. Callus cultures were initiated using leaves collected from shoot cultures and the root tips from hairy root cultures obtained upon Agrobacterium rhizogenes transformation. For the isolation of protoplast, the different explant material of M. lanceolata was exposed to an enzyme mixture consisting of 1.5% cellulase, 0.5% macerozyme R-10 and 0.5 M mannitol. About 6 x 106 protoplasts g-1 fresh weight were obtained from leaf material and 5 x 105 protoplasts g-1 fresh weight from callus. To obtain high amounts of hairy root protoplasts, the cultures were pretreated with the auxin indole-3-butyric acid (IBA) that stimulated the formation of novel root tips. Using the dissected root tips as starting material, 8 x 105 protoplasts g-1 fresh weight were obtained per preparation. The protoplast isolation method will enable further studies on the transformation and fusion of protoplasts from M. lanceolata